Early morning in Cusco

Today, we rose before the sun. We were up, dressed and out at 5 a.m. when the city still held its breath. Plaza de Armas, usually buzzing with life, was pleasantly quiet in the early light.

We walked through and around the square, watching as morning unfolded. Slowly, the sky began to lighten up. The first rays of sun kissed the wooden balconies of the Portal de Panes, turning them golden. Colours sharpened, shadows stretched, and the city began to stir.

Shops lifted their shutters and opened,  one by one. Locals are passing through with quiet purpose. Tourists trickle in with cameras slung over their shoulders, a few at a time, bringing the plaza gently back to life.

It is time for breakfast.

Wstaliśmy dzisiaj przed wschodem słońca, o piątej rano byliśmy już po prysznicu, ubrani i gotowi do wyjścia. Miasto jeszcze spało, kiedy ruszyliśmy na obchód Plaza de Armas, żeby zobaczyć je w porannym świetle. Plac, który zazwyczaj tętni życiem, o tej porze był niemal pusty. Cicho, spokojnie, jakby na chwilę czas się zatrzymał.

Spacerowaliśmy bez pośpiechu, chłonąc spokój wczesnego poranka. Kiedy wreszcie pierwsze promienie słońca dotknęły drewnianych balkonów Portal de Panes, wszystko wokół nabrało ciepłych barw, a kolory stały się bardziej nasycone, żywe.

Powoli sklepy zaczęły podnosić rolety, jeden za drugim. Na placu pojawiają się pierwsi przechodnie — najpierw mieszkańcy, potem turyści. Plac zaczyna budzić się do życia.

Pora to więc na śniadanie.

Portal de Panes and fountain controversy

The rain had been relentless during our Korean lesson that afternoon, drumming steadily against the windows, but as soon as the class concluded, the clouds parted with a sudden squint of sunlight—the kind that dappled the streets with gold, inviting us outside. With dinner still a few hours away (and snacks in our bellies), we decided to seize the moment and took a walk around the Plaza de Armas. Once the ceremonial Huacapata, the heart of the Incas, the square now echoes with the energy of tourists and locals alike. The northern and western sides overflow with small shops and cozy cafes. On the northeastern edge, the imposing cathedral stands like a guardian of the past, while the Templo de la Compañía de Jesús at the southeast corner boasts its impressive belfries.

Tego popołudnia podczas naszej lekcji koreańskiego lunął deszcz, ale gdy tylko lekcja się skończyła, deszcz także się skończył. Bardzo to było miłe z jego strony. Do obiadu było jeszcze sporo czasu (i przekąski swieżo w naszych brzuchach), postanowiliśmy więc wykorzystać tę chwilę i poszliśmy na spacer po Plaza de Armas. Kiedyś ceremonialna Huacapata, serce Inków, plac po dziś dzień jest samym pępkiem Cusco. Północna i zachodnia strona jest pełna małych sklepików i przytulnych kawiarni. Na północno-wschodnim krańcu wznosi się imponująca katedra, podczas gdy Templo de la Compañía de Jesús w południowo-wschodnim narożniku szczyci się imponującymi dzwonnicami.

We meander through the Portal de Panes, a covered cloister pavement with overhanding buildings, supported by stone pillars or arches, that is circling the plaza. It creates a rain-free and sun-shaded walking space nearly all the way around the square. The Portal de Panes used to be part of the palace of Pachacuti.

Okrążamy plac idąc przez Portal de Panes, kryty chodnik klasztorny z nadwieszonymi budynkami, podpartymi kamiennymi filarami i łukami, który okrąża plac. Tworzy on wolną od deszczu i zacienioną słońcem przestrzeń do spacerów niemal wokół całego placu. Portal de Panes był kiedyś częścią pałacu Pachacuti.

The ornamental fountain in the central part of the square is a cast-iron design, installed in 1872, and has quite the story to tell—one marred by a lot of controversy. Originally, it featured the figure known as “the Apache,” a striking image of a Native American named Chief Kisko. Why this figure topped the fountain instead of an Inca ruler sparked much debate. Some said it was a simple mistake during shipping; others suggested it was a peculiar choice by the rector of the local university. Even the famous explorer Hiram Bingham commented on the oddity of a Native American statue standing in the heart of the former Inca capital. In 2011, with a nod to history’s importance, the Apache statue was removed (story says it was a group of not completely sober local men who initiated it), replaced by a representation of Manco Capac, the first Inca ruler. Now, this figure proudly adorns the fountain, a testament to the city’s heritage and a reflection of its intricate past.

Ornamentalna fontanna w centralnej części placu to żeliwna konstrukcja zainstalowana tu w 1872 roku, której historia jest dość kontrowersyjna. Jeśli patrząc na jej rzeźby, myślicie, że są one tutaj - przepraszam za język - ni w pipę, ni w oko, to wcześniej było jeszcze gorzej. Pierwotnie na jej szczycie znajdowała się bowiem postać znana jako „Apacz”, uderzający wizerunek rdzennego Amerykańskiego wodza Kisko. Dlaczego to ta figura znajdowała się na szczycie fontanny, a nie reprezentacja władcy Inków jest przedmiotem wielu dyskusji. Niektórzy twierdzą, że był to zwyczajnie błąd podczas wysyłania fontanny (która była produktem masowej produkcji, zamówionej z katalogu), a inni sugerują, że był to osobliwy wybór rektora lokalnego uniwersytetu. Nawet słynny odkrywca Machu Picchu, Hiram Bingham, skomentował obecność posągu rdzennego Amerykanina stojącego w sercu dawnej stolicy Inków. W końcu, w 2011 roku, w uznaniu znaczenia historii, posąg Apacza został usunięty i zastąpiony postacią Manco Capac’a, pierwszego władcy Inków (niektórzy twierdzą, ze usunięciem Apacza zajęło się kilku mieszkańców miasta po pijaku...). Ta nowa figura Inki dumnie zdobi fontannę, będąc świadectwem dziedzictwa miasta i odzwierciedleniem jego skomplikowanej przeszłości.

As the sun dips below the horizon, casting a warm glow over the city, the lights around Plaza de Armas flicker on, bathing the entire square in golden radiance. Still wet cobblestones reflect the illumination making everything shimmer as if sprinkled with golden dust. It looks quite impressive.

PS. The church you can see on the hill is St Cristobal’s church and obviously we plan to climb there one day. The view must be respectable!

Gdy słońce chowa się za horyzontem, zapalają się światła wokół Plaza de Armas, zalewając cały plac złotym blaskiem. Nadal mokre od deszczu brukowane kamienie odbijają światło, sprawiając, że wszystko lśni, jakby posypane złotym pyłem. Wygląda to całkiem imponująco.

PS. Ten kościół, który widzicie na wzgórzu (San Cristobal)? My też już zauważyliśmy, że widok stamtąd musi być zacny i mamy w planach wizytę.

Whales Beneath the Vaulted Ceiling

Last night, we stepped into a truly unforgettable world inside Winchester Cathedral—one filled with deep blue light, haunting music, and… whales.

Yes, whales. Three monumental sperm whale sculptures, suspended from the nave of the ancient cathedral, seemed to float through the air above us. The largest measured over five meters long. Created by artist Tessa Campbell Fraser, these breathtaking sculptures formed the centrepiece of an immersive exhibition that blends art, science, and awe.

We were there for a special event hosted by the University of Southampton—an evening of talks, performances, and reflection titled Whales: A Journey Through Worlds. It explored the incredible ways whales shape not just the ocean, but our entire planet, our laws, and even our imaginations.

Three standout talks anchored the night:

• Professor Jon Copley shared astonishing insights about deep-sea ecosystems that form around whale carcasses, turning death into life for countless ocean creatures.

• Dr Ryan Reisinger spoke about whale migrations and how these giants connect oceans across the globe, influencing ecosystems and even human life.

• Dr Dina Lupin took us into the world of environmental law, revealing how whales are reshaping legal thinking about nature and rights.

And between the lectures, the evening flowed with poetry and live music.

Wczoraj wieczorem przenieśliśmy się do zupełnie innego świata — świata błękitnego światła, nastrojowej muzyki i… wielorybów.

Tak, wielorybów. Trzy monumentalne rzeźby tych ssaków, stworzone przez artystkę Tessę Campbell Fraser, zawisły pod sklepieniem nawy głównej w katedrze w Winchesterze.

Pojawiliśmysię tam na wyjątkowe wydarzenie zorganizowane przez Uniwersytet w Southampton – wieczór pod hasłem Whales: A Journey Through Worlds, pełen wykładów, występów artystycznych i refleksji. Tematem przewodnim były wieloryby i ich niezwykły wpływ na oceany, ekosystemy, kulturę i prawo.

Najważniejsze były trzy wykłady:

• Profesor Jon Copley opowiadał o ekosystemach, które tworzą się na dnie oceanu wokół martwych wielorybów – śmierć jednych daje życie innym.

• Dr Ryan Reisinger mówił o migracjach wielorybów i o tym, jak te olbrzymy łączą ze sobą oceany, wpływając na środowisko i życie ludzi.

• Dr Dina Lupin przedstawiła fascynujące spojrzenie na rolę wielorybów w prawie – i jak zmieniają one sposób, w jaki myślimy o naturze i sprawiedliwości.

Między wykładami zaś rozbrzmiewała poezja i muzyka na żywo.

Ginza Place

And now it's really late, and we're off to the hotel again. Ginza looks marvelous at night, and we linger around the building known as Ginza Place, which houses showrooms for Sony and Nissan. The facade of this high-rise is inspired by sukashibori, a type of open latticework found in traditional Japanese crafts, typically used in small items like baskets or tableware. The Seiko Building opposite became a symbol of Ginza upon its completion in 1932, and its clock tower remains the icon of the area.There are also some other interesting buildings around.

A teraz jest już naprawdę późno i zdecydowanie czas już wracać do hotelu. Ginza nocą wyglądabardzo atrakcyjnie. Zatrzymujemy się na chwilę w pobliżu budynku znanego jako Ginza Place, w którym mieszczą się salony firm Sony i Nissan. Fasada tego wieżowca inspirowana jest sukashibori, rodzajem otwartej kraty spotykanej w tradycyjnym japońskim rzemiośle, zwykle używanej w małych przedmiotach, takich jak kosze czy zastawa stołowa. Kilka innych ciekawych budynkow znajduje sie w tej samej okolicy.