Early morning walk

Today we got up at 5 a.m., which already felt like a bold life choice, because we’d heard there was a morning mass at Templo de Santa Clara. Apparently, it was our chance to see the church’s interior. Well, turns out “we heard” wasn’t exactly the most reliable source. The place was completely closed and nothing indicated it would change any time soon.

Still, despite the slightly crispy weather (we donned warm jackets!), the walk there was worth it. Cusco at that hour is genuinely peaceful - quiet streets, soft light, no groups with flags or matching hats. On the way back, we passed under the Santa Clara Arch, which we hadn’t seen before. Nice detail to have on your morning route, even if the main event didn’t happen.

Dziś wstaliśmy o 5 rano - co już samo w sobie było dość śmiałym pomysłem - bo słyszeliśmy, że podobno miała być poranna msza w Templo de Santa Clara. To byłby nasza szansa, żeby zobaczyć wnętrze tego kościoła. No cóż, jak się okazało, “słyszeliśmy, że podobno” to niezbyt solidne źródło informacji. Kościół był zamknięty na cztery spusty i nic nie wskazywało, że może to się zmienić w najbliższym czasie.

Mimo to i chociaż było rześko (wskoczyliśmy w ciepłe kurtki!), nasz spacer był wart wczesnej pobudki. Cuzco o tej porze jest naprawdę spokojne—puste ulice, miękkie światło, zero wycieczek z chorągiewkami i identycznymi czapkami. W drodze powrotnej przeszliśmy pod łukiem Santa Clara, którego wcześniej nie widzieliśmy.

Eventually, we headed back to our hotel for breakfast. Today we decided to have it on the balcony. Cathedral view never gets old, after all. The morning wasn’t what we planned, but honestly, better than expected.

W końcu wróciliśmy do hotelu na śniadanie. Dziś postanowiliśmy zjeść na balkonie naszej hotelowej kawiarni. W końcu widok na katedrę nigdy się nie nudzi.

The first breakfast

After a morning of exploring, we returned to the Plaza de Armas Hotel for a well-earned breakfast. The dining area welcomed us with a bright buffet full of inviting options. There were fresh vegetables and crunchy pickles, alongside warm trays of bacon, eggs, and sausages. A selection of fruit and cereals added a lighter touch, and baskets of breads and sweet pastries tempted from the corner. We could order coffee, tea, or a cup of thick, delicious hot chocolate that felt like a treat in itself. Coca tea and fresh juices were also on hand—available any time, which was a nice touch.

It was the kind of breakfast that let you linger, take a breath, and just enjoy the moment—simple, satisfying, and full of little comforts.

Po porannym spacerze wróciliśmy do hotelu Plaza de Armas, gdzie czekało na nas śniadanie. W restauracji hotelu stał już gotowy bufet, z którego uśmiechały się nas warzywa, marynaty, chrupiący bekon, jajka i kiełbaski. Do tego owoce, musli oraz różne rodzaje pieczywa i słodkich wypieków. Można było zamówić kawę, herbatę albo gęstą, pyszną czekoladę na gorąco. Herbata z liści koki i świeże soki były dostępne przez cały czas.

To było takie śniadanie, które pozwala się na chwilę zatrzymać, zrelaksować i po prostu cieszyć chwilą – bez pośpiechu (nie będziemy sobie przecież wypominać, że także bez umiaru).

Let's talk more about the hotel...

“In the heart of Cusco, where the echoes of ancient Incan footsteps mingle with the vibrant pulse of contemporary life, there stands an accommodation known as the Hotel Plaza de Armas. To speak of this place is to invoke the sacred trinity of location, location, and location; for here, amidst the cobblestone veins of the city, one can feel the very spirit of history wrap around them like a cherished shawl woven from the threads of time.”

We could begin our story like this, but, seriously, this is without a doubt one of the best hotels on Cusco’s famous Plaza de Armas or Main Square. Owned by a local family, it is a vision of modern simplicity. Its rooms are light and airy with crisp white linen, good showers, desks, electric heaters and complimentary coca tea, bottled water and wifi.

The allure of this hotel extended far beyond its walls. The vibrant Plaza de Armas came alive every morning, offering a sensory feast from the rich aroma of freshly brewed coffee to the laughter of children exercising every day in front of the cathedral for the fast approaching Sentimana Santa. It was impossible not to be swept up in the rhythm of the city, as cobblestone streets beckoned us to explore their hidden corners.

Plaza de Armas is also the gastronomic epicentre of the city so by staying here, we had access to a wide variety of restaurants offering authentic Peruvian cuisine.

„W sercu Cuzco, gdzie echa kroków starożytnych Inków mieszają się z tętniącym życiem pulsem współczesnego miasta, stoi Hotel Plaza de Armas. Mówiąc o tym miejscu do głowy przychodzą przede wszystkim trzy rzeczy: lokalizacja, lokalizacja, lokalizacja”. Moglibyśmy zacząć naszą opowieść w ten sposób, ale poważnie podchodząc do tematu, jest to bez wątpienia jeden z najlepszych hoteli na słynnym Plaza de Armas, czyli Głównym Rynku w Cuzco. Nasz pokój jest jasny i dość przestronny, wyposażony w wygodne łóżko i prysznic, biurkami, grzejnik elektrycznymi oraz bezpłatną herbatę z koki, wodą butelkowaną i Wi-Fi.

Urok tego hotelu wykracza jednak daleko poza jego mury. Tętniący życiem Plaza de Armas ożywa każdego ranka, oferując ucztę dla zmysłów od bogatego aromatu świeżo parzonej kawy po śmiech dzieci ćwiczących codziennie przed katedrą na szybko zbliżający się święty tydzień. Nie sposób jest nie dać się porwać rytmowi miasta, gdy brukowane uliczki zachęcają nas do eksploracji jego ukrytych zakątków.

Plaza de Armas jest także gastronomicznym centrum miasta, wiec dzięki temu, że tu mieszkamy, mamy natychmiastowy dostęp do mnóstwa restauracji oferujących autentyczne dania kuchni peruwiańskiej.

Apart from mentioned in my previous entry café balcony with its sweeping views on the plaza, the hotel has a lovely roof top terrace with one of the best views of the Main Square.

Oprócz wspomnianego we wcześniejszym wpisie balkonu kawiarnianego z rozległym widokiem na plac, hotel posiada także piękny taras na dachu z jednym z najlepszych widoków na Plaza de Armas.

Room and bar

The room is simple but nice, and we can just about see a cathedral from the window if we look to the side. For our Korean online lesson, I stay in the room and Marcin goes to the lounge, which is conveniently empty.

Pokój jest prosty, ale przyjemny, a z okna patrzeć mocno do boku można nawet zobaczyć katedrę. Na naszą lekcję koreańskiego online ja zostaję w pokoju, a Marcin idzie do hotelowego lounge’u, który jest wygodnie pusty.

After Korean we pop into the bar for a savoury snack, another cup of coca tea and hot chocolate. Here, hot chocolate is nothing like the sweet, sugary drinks we are accustomed to in Europe. Instead, it is rich with real cacao fat, offering a deeper, more profound taste with much less or no sugar at all.

Po koreańskim wpadamy do baru na przekąskę, kolejną filiżankę herbaty z koki i gorącą czekoladę. Gorąca czekolada nie przypomina tutaj słodkiego napoju, do którego jesteśmy przyzwyczajeni w Europie. Zamiast tego jest bogata w prawdziwy tłuszcz kakaowy, oferując głębszy, bardziej wyrazisty smak z dużo mniejszą ilością cukru lub nawet zupełnie bez cukru.

And we also discover the balcony. Oh, what a treat it is. The view is just perfect. From our perch, we can see the majestic cathedral, the stunning Jesuit church, and the bustling expanse of the Plaza de Armas below us.

I odkrywamy też balkon. Och, balkon jest fenomenalny. Możemy z niego podziwiać majestatyczną katedrę, wspaniały kościół jezuicki i tętniącą życiem przestrzeń całego Plaza de Armas.

Coca tea and ice-cream

One of the first things I discover in our hotel is the coca tea station—an essential fixture in every decent Andean hotel, as I would soon find out. Both Marcin and I were already feeling the effects of the high altitude: more and more nagging headache and a fatigue that suddenly seemed to settle over us like a blanket. So, naturally, we seized the opportunity to immediately indulge in this local brew.

Now, in terms of taste, coca tea is rather similar to green tea, with just a hint more sweetness. Known also as "mate de coca" in Peru, it is made from the leaves of the coca plant, which is native to the Andes region. Traditionally consumed by Indigenous peoples, coca tea is valued for its stimulant properties—yes, it contains a smidgen of cocaine, and yes, you will test positive after drinking it—and it’s said to boost energy and tackle fatigue. Despite its association with the production of cocaine, coca tea is legal in Peru and is often enjoyed by locals and tourists alike for its cultural significance and health benefits. I will soon discover, that if I drink it regularly enough, coca tea dulls the edge of everything: tiredness, headache, annoyance, and even hunger.

Jedną z pierwszych rzeczy, jakie odkrywam w naszym hotelu, jest stacja z herbatą z koki — nieodzowny element każdego przyzwoitego hotelu w Andach, o czym się wkrótce przekonam. Zarówno Marcin, jak i ja odczuwamy już skutki przebywania na dużej wysokości: coraz bardziej dokuczliwy ból głowy i zadyszka po przejściu 5 kroków. Więc oczywiście korzystamy z okazji napojenia się tym lokalnym naparem. W smaku herbata z koki jest dość podobna do zielonej herbaty, trochę może bardziej słodka. Znana tutaj głównie jako „mate de coca, jest ona wytwarzana z liści koki – rośliny, która pochodzi z regionu Andów. Wszyscy ją tutaj piją na co dzień ze względu na jej właściwości pobudzające — tak, zawiera ona odrobinę kokainy i tak, po jej wypiciu testuje się pozytywnie. Pomimo związku z produkcją kokainy, herbata z koki jest legalna w Peru i często jest spożywana nie tylko przez miejscowych, ale i turystów ze względu na jej znaczenie kulturowe i korzyści zdrowotne (w tym pomoc w aklimatyzacji). Wkrótce odkryję, że jeśli piję napar z koki wystarczająco regularnie, łagodzi ona wszystko: zmęczenie, ból głowy, irytację, a nawet głód. Wielka szkoda, że nie mogę jej ze sobą przywlec do UK.

Our first cup of coca tea is consumed before we even checked in, and that is not our only indulgence. As luck would have it, there’s a little ice cream parlour right at the entrance, and we do not even try to resist the temptation. So, in a moment of pure delightful abandon, I order a scoop of rich chocolate and creamy vanilla, while Marcin opts for something decidedly more adventurous: a scoop of mango and a scoop of cheese ice-cream. Yes, you read that correctly—cheese. (Disclaimer: even though it is called “cheese ice cream = queso helado”, no cheese is used in making it. Instead, it features 3 types of milk, sweetened condensed, evaporated, and whole milk, as well as cinnamon, cloves and coconut. Some versions may contain egg yolks). With our frosty treats in hand and coca tea still warming our hearts, we’re officially ready to embrace the quirks of our Peruvian adventure. Or at least to see our room.

Pierwszą filiżankę herbaty z koki wypijamy jeszcze zanim zdążymy się zameldować, ale to nie jedyna nasza rozpusta. Tuż przy wejściu do naszego hotelu znajduje się bowiem mała lodziarnia i nawet nie próbujemy oprzeć się pokusie. Ja wybieram gałkę ciemnej czekolady i kremowej wanilii, podczas gdy Marcin decyduje się na coś mniej dla nas tradycyjnego -  gałkę mango i gałkę lodów serowych. Tak, dobrze czytacie — serowych. (Disclaimer: mimo że nazywa się to „lodami serowymi = queso helado”, do ich produkcji nie używa się tak naprawdę sera. Zamiast tego zawierają one trzy rodzaje mleka: słodzone zagęszczone, odparowane i pełne, a także cynamon, goździki i kokos. Niektóre wersje mogą zawierać także żółtka jaj). Zameldowani, z lodami w dłoniach i herbatą z koki w systemie, jesteśmy już oficjalnie gotowi, aby w pełni rozpocząć naszą peruwiańską przygodę. Albo przynajmniej zobaczyć nasz pokój.