architecture

Hagia Sophia Thombs

Before we leave Hagia Sophia, we take the side entrance to visit the resting places of XVI and XVII-century sultans. Mehmet III, Selim II, Murat III, İbrahim I, Mustafa I and members of their families are all buried here. Their tombs, if somewhat simple from the outside, have very ornate interiors with elements of calligraphy, Ottoman tile work and paintwork. On the images below Hagia Sophia as seen from the tombs.

 

Zanim opuścimy Hagię Sophię, kierujemy się bocznym wejściem, by odwiedzić miejsca spoczynku XVI- i XVII-wiecznych sułtanów. Pochowani są tu Mehmet III, Selim II, Murat III, İbrahim I, Mustafa I oraz członkowie ich rodzin. Ich grobowce, choć z zewnątrz raczej proste, mają bardzo ozdobne wnętrza z elementami kaligrafii, osmańskimi kaflami i malowidłami. Na zdjęciach nizej widok na meczet z wejść do grobowców.

The tomb of Sultan Selim II is one of the most beautiful tombs in Istanbul. The building has an octagonal shape inside but a square outer shell with a three-arched small porch. An external façade is covered entirely with marble. The entrance is decorated with ceramic panels with purple, red, green and blue floral motifs. These tiles are some of the most beautiful examples of 16th-century ceramic art. The right side is original, and the left is an imitation, as the actual one was stolen during renovation and is currently exhibited at the Musée du Louvre. (Marcin is sitting in front of the imitation). The portico has fine examples of stone latticework and marble carving, such as calligraphic panels assembled from polychrome marble.

There are 42 more sarcophagi containing the ashes of the sultan’s wife, many sons and daughters, grandsons, and granddaughters.

 Five sons of Selim II were murdered on the same night in December 1574 to ensure the succession of the oldest son, Murat III – a common practice later replaced with the younger siblings of succeeding sultans confined in the kafes (cages) in Topkapı Palace.

19 Murat’s sons were then murdered in January 1595 to ensure Mehmet III’s succession. They were the last ones killed before the cages were invented.

Grobowiec sułtana Selima II jest jednym z najpiękniejszych grobowców w Stambule. Budynek ma ośmiokątny kształt wewnątrz, ale kwadratową strukturę zewnętrzną z trójłukowym małym gankiem. Zewnętrzna elewacja pokryta jest w całości marmurem. Wejście zdobią ceramiczne panele z fioletowymi, czerwonymi, zielonymi i niebieskimi motywami kwiatowymi. Płytki te są jednymi z najpiękniejszych przykładów XVI-wiecznej sztuki ceramicznej. Prawa strona jest oryginalna, a lewa to imitacja, ponieważ prawdziwa plytka została skradziona podczas renowacji i jest obecnie wystawiana w Musée du Louvre. (Marcin na zdjęciu niżej siedzi właśnie przed tą imitacją). Portyk zwraca uwagę wspaniałymi przykładami kamiennej kraty i rzeźby w marmurze, jak na przyklad panele kaligraficzne złożone z polichromowanego marmuru. Wewnątrz, oprócz sarkofagu sułtana znajdują się jeszcze 42 sarkofagi zawierające prochy jego żony, wielu synów i córek, a także wnuków i wnuczek.

Pięciu synów Selima II zostało zamordowanych tej samej nocy w grudniu 1574 r., aby zapewnić sukcesję najstarszemu synowi, Muratowi III – ta powszechna praktyka została później zastąpiona zamykaniem młodszego rodzeństwa kolejnych sułtanów w tzw.  kafe (klatkach) w Pałacu Topkapı. 19 synów Murata zostało także zamordowanych w styczniu 1595 r., aby zapewnić sukcesję Mehmetowi III. Byli oni ostatnimi zabitymi przed wynalezieniem klatek.

Sultan Murad III's tomb is one of the largest Ottoman tombs and has a hexagonal layout with two domes, a facade coated with marble, and an arcade in the front. Modest from the outside, it is richly adorned inside, with beautiful examples of coral red İznik ceramics from the 16th century and hand-drawn decorative paintwork. Another characteristic feature is white ceramic tiles on a navy-blue background creating a belt of calligraphic decoration. There are 3 rows of windows. The entrance door of the structure has a Kundekari style, and it is decorated with mother-of-pearl inlays.

Alongside Murad's tomb, there are 54 more sarcophagi belonging to his wife Safiye, his daughters, women of the court and princes.

 

Grób sułtana Murada III jest jednym z największych grobowców osmańskich i jest zbudowany na sześciokątnym planie z dwiema kopułami, fasadą pokrytą marmurem i arkadami z przodu. Skromny z zewnątrz, jest bogato zdobiony wewnątrz, z pięknymi przykładami ceramiki İznik w kolorze koralowej czerwieni z XVI wieku i ręcznie rysowanymi dekoracyjnymi malunkami. Cechą charakterystyczną są białe płytki ceramiczne na granatowym tle tworzące pas kaligraficznej dekoracji. Są tu 3 rzędy okien. Drzwi wejściowe budowli utrzymane są w stylu Kundekari i ozdobione intarsjami z masy perłowej. Obok grobowca Murada znajdują się jeszcze 54 sarkofagi należące do jego żony Safiye, jego córek, dworzan i książąt.

 

 

The tomb of the Princes has a very plain external view, a big dome, brick-covered floor and limestone-covered walls. It seems octagonal from the outside but quadrilateral from the inside. All interior walls are decorated with pen-work plant motifs, hand-drawn ornaments, ribbons and flowers in baskets. In this tomb, 4 princes and the daughter of Sultan Murat III are buried.

 

Grobowiec Książąt ma bardzo prosty wygląd zewnętrzny, dużą kopułę, podłogę pokrytą cegłą i ściany pokryte wapieniem. Wydaje się ośmiokątny z zewnątrz, ale czworoboczny od wewnątrz. Wszystkie ściany wewnętrzne ozdobione są motywami roślinnymi wykonanymi piórkiem, ręcznie rysowanymi ornamentami, wstążkami i kwiatami w koszyczkach. W tym grobowcu pochowanych jest 4 książąt i córka sułtana Murata III.

The facade of the tomb of Mehmet III is coated with marble. The building has two domes and an octagonal floor plan. There are mural paintings on both sides of the door, which was not the usual style of decorations of that period. Again, three rows of windows are present, and 17th-century white and blue tiles run above the lowest row. Hand-drawn ornaments decorate the remaining parts. New sections for the daughters of the sultans were later added on either side of the entrance gate. The tomb shelters 26 sarcophagi.

 

Fasada grobowca Mehmeta III pokryta jest marmurem. Budynek ma dwie kopuły i jest zbudowany na ośmiobocznym planie. Po obu stronach drzwi na zewnątrz znajdują się malowidła ścienne, co nie było typowym stylem dekoracji tego okresu. Ponownie występują tu trzy rzędy okien, a nad najniższym rzędem biegną XVII-wieczne biało-niebieskie kafelki. Pozostałe części zdobią ręcznie rysowane ornamenty. Po obu stronach wejścia dodano później nowe sekcje grobowca dla córek sułtanów. W grobowcu znajduje się 26 sarkofagów.

The tomb of Sultan Mustafa I and Sultan Ibrahim I was the former baptistery of the basilica of Hagia Sophia. It is covered with a dome and has an octagonal internal layout. There are also 17 other sarcophagi in the tomb (where daughters of Ahmet I, sons and daughters of Ahmet II and some other members of the dynasty are resting).

 

Groby sułtana Mustafy I i sułtana Ibrahima I znajdują się w dawnym baptysterium bazyliki Hagia Sophia. Pomieszczenie pokryte jest kopułą i zbudowane na ma ośmiobocznym planie. W grobowcu znajduje się również 17 innych sarkofagów (gdzie spoczywają córki Ahmeta I, synowie i córki Ahmeta II oraz kilku innych członków dynastii).

Hagia Sophia

A place nearly everyone knows about, a must-see on millions of bucket lists. Today we are visiting Hagia Sophia (or Aya Sofya, as they call it here). English name used to be the Church of the Divine Wisdom, but I doubt people would even know we are talking about Hagia Sophia when hearing this name.

We came quite early to take a few photos of the square, but even though it was still one hour to the opening, the queue had started to form already. So, I took my place at the relative front of it while Marcin went on with photography. It was a good decision. An hour later, when they opened the mosque for the visitors, the queue was already enormous.

Miejsce, o którym wiedzą prawie wszyscy; miejsce, które jest na liście „rzeczy do obejrzenia zanim umrzesz” milionów ludzi. Dziś odwiedzamy Hagię Sophię (nazywana tutaj Aya Sofya).

Przywlekliśmy się na miejsce dość wcześnie, aby zrobić kilka zdjęć placu bez tłumów ludzi, ale mimo że do otwarcia została jeszcze godzina, kolejka już zaczęła się formować. Zajęłam więc miejsce na jej początku, podczas gdy Marcin kontynuował robienie zdjęć placu. I to była dobra decyzja. Godzinę później, kiedy otworzyli meczet dla zwiedzających, kolejka była już ogromna. Stalibyśmy godzinami i zwiedzali w wielkim tłumie. Kto rano wstaje…

Hagia Sophia was commissioned by the emperor Justinian and first consecrated as a church (537) before conversion to a mosque (1453), It was then declared a museum by the Ataturk in 1935. And recently, it has been converted back into a mosque. It was also decided that Hagia Sophia’s icons of the Virgin Mary and infant Christ would be veiled by fabric curtains. The interesting thing is that when Sultan Mehmed II took over Constantinople and declared Hagia Sophia a mosque, he did not ask to veil anything. The images remained uncovered until 1973. There is a long dispute about this decision happening in Turkey, but at the moment, the mosaics inside remain hidden.

 

Hagia Sophia została zbudowana na zlecenie cesarza Justyniana i najpierw konsekrowana jako kościół (537), zanim została przekształcona w meczet (1453), a następnie uznana za muzeum przez Ataturka w 1935 roku. Ostatnio została ponownie przekształcona w meczet. Zdecydowano przy tym, że ikony Marii Panny i Dzieciątka Chrystusa w świątyni zostaną zasłonięte welonem z materiału. Interesujące jest to, że kiedy sułtan Mehmed II przejął Konstantynopol i ogłosił Hagię Sophię meczetem, nie wprowadzil zasłaniania czegokolwiek. Mozaiki pozostały odsłonięte aż do 1973 roku. W Turcji toczy się wciąż dyskusja na temat tej decyzję, ale na tą chwilę mozaiki w środku pozostają zakryte.

The exterior, if quite characteristic, is rather modest.

Wygląd zewnętrzny świątyni, choć dość charakterystyczny, jest raczej skromny.

The interior is breath-taking, with a vast, magnificent domed roof spread above without any interference from supporting columns—the golden mosaics glitter in the light of many low-hanging chandeliers.

 

Wnętrze za to jest fantastyczne. Ogromna kopuła rozpościera się nad całą nawą bez żadnej widocznej ingerencji ze strony podtrzymujących kolumn, a złote mozaiki błyszczą w świetle wielu nisko zawieszonych żyrandoli.

After entering the building, through the outer and inner narthexes, you can reach the huge (7 m high) Imperial Door made of oak and with a bronze frame. The door is crowned with a mosaic of Christ as Pantocrator (Ruler of All), and this mosaic (as it is outside) remains unveiled.

 

Po wejściu do budynku, przez zewnętrzne i wewnętrzne narteksy można dotrzeć do ogromnych (7 m wysokości) Wrót Cesarskich wykonanych z dębu i osadzonych w ramie z brązu. Drzwi zwieńczone są mozaiką przedstawiającą Chrystusa Pantokratora (Władcę Wszystkich) i ta mozaika (jako, że jest na zewnątrz) pozostaje odsłonięta.

Through the door, you enter the enormous nave, where the focal point is the apse.  As discussed above, the famous mosaic of the Virgin and Christ Child in the apse remains covered.

The dome is 30m in diameter and 56m in height. It is supported by 40 ribs made from hollow bricks that rest on four huge pillars hidden in the walls. Thus, the dome seems to be floating above the mosque.

 

Przez Wrota Cesarskie wchodzi się do ogromnej nawy, której centralnym punktem jest absyda, ale mieszcząca się tu słynna mozaika Matki Boskiej i Dzieciątka Jezus pozostaje zakryta materiałem, jak omówiono powyżej. Kopuła ma 30 m średnicy i 56 m wysokości. Wsparta jest na 40 żebrach wykonanych z pustych cegieł, które spoczywają na czterech ogromnych filarach ukrytych w ścianach. Kopuła wydaje się więc unosić nad wnętrzem meczetu.

A great pulpit (called mimber) was added during the Ottoman period, as well as the mihrab, the prayer niche indicating the direction of Mecca.

 

W okresie osmańskim dobudowano wielką ambonę (zwaną mimber) oraz mihrab, niszę modlitewną wskazującą kierunek Mekki.

The section of the inlaid marble on the floor is called the omphalion (or omphalos), and according to some historical sources, it was used to hold the throne for the Byzantine emperors during coronation ceremonies.

 

Część inkrustowanego marmuru na podłodze nazywana jest omphalionem (lub omphalosem) i według niektórych źródeł historycznych to tutaj stał tron cesarzy bizantyjskich podczas ceremonii koronacyjnych.

The huge medallions with gilded Arabic letters come from the XIX century and measure 7.5 m in diameter.

 

Ogromne medaliony z pozłacanymi literami arabskimi pochodzą z XIX wieku i mierzą 7,5 m średnicy.

The Sultans used the imperial lodge on the left of the altar during religious ceremonies so that they could pray unseen. The grills of the lodge are made from carved marble in the Turkish rococo style, and the columns are Byzantine.

 

Loża cesarska po lewej stronie ołtarza była używana przez sułtanów podczas ceremonii religijnych, aby mogli modlić się niewidoczni dla tłumów. Kraty loży są wykonane z rzeźbionego marmuru w tureckim stylu rokoko, a kolumny są bizantyjskie.

The ornate library at the southern aisle is a rectangular room, with half of the walls decorated with marble and half on top with Iznik tiles. The library’s front has six columns with bronze grills in between them.

 

Bogato zdobiona biblioteka w nawie południowej to prostokątne pomieszczenie, którego ściany są w połowie ozdobione marmurem, a w połowie płytkami z Iznika. Na przedniej ścianie biblioteki znajduje się sześć kolumn połączonych okratowaniem z brązu.

 Leaving through the magnificent bronze Beautiful Gate dating back to the 2nd century BC, we admire another unveiled mosaic depicting Constantine the Great, the Virgin Mary and the emperor Justinian.

 

Wychodząc przez tzw. Piękną Bramę, wykonaną z brązu w II wieku p.n.e. podziwiamy kolejną odsłoniętą mozaikę przedstawiającą Konstantyna Wielkiego, Marię Pannę i cesarza Justyniana.

The first thing we are drawn to on the outside is a rococo ablution fountain from 1740. From here, we will go to visit the Hagia Sophia tombs.

 

Pierwszą rzeczą, która z zewnątrz zwraca naszą uwagę jest rokokowa fontanna do rytualnych ablucji z 1740 roku. Stąd udamy się na zwiedzanie grobowców Hagia Sophia.

Istanbul Archeological Museums part 3

Opposite the main building, there is a beautiful Tiled Pavilion constructed in 1472. The portico, with its 14 marble columns, was added later.

Naprzeciw głównego budynku znajduje się piękny Pawilon Kaflowy zbudowany w 1472 roku. Portyk z 14 marmurowymi kolumnami został dodany później.

 It has some Seljuk, Anatolian and Ottoman tiles and ceramics on display, including famous Iznik tiles.

 

Kiosk zawiera wystawę seldżuckich, anatolijskich i osmańskich płytek i ceramiki, wliczając w to słynne kafelki z Iznika.

 The peacock fountain (also check the video below) testifies to the richness of Islamic design.

 

Fontanna z pawiem (zobacz też film poniżej) jest dobrą ilustracją  bogactwa islamskiej designu świadczy architektury.

There is also a beautiful mihrab from 1432.

 

Znajduje się tu również piękny mihrab z 1432 roku.

 After the Tiled Pavilion, we walk around for a while, visiting the small garden that contains a modest collection of columns and other architectural elements. Then it is time to visit a small museum cafe. (PS The cat I hold in the picture broke my heart; I am so sorry I could not take her).

 

Po wizycie w Pawilonie spacerujemy jeszcze chwilę po dziedzińcu, odwiedzając także mały ogród, w którym znajduje się skromna kolekcja kolumn i innych elementów architektonicznych. A potem jest już najwyższy czas, żeby odwiedzić małą kawiarnię muzealną. (PS Mała kocina, którą trzymam na zdjęciu, złamał mi serce; tak mi przykro, że nie mogłam jej zabrać).

Basilica cistern

 The first place we aim to visit today is The Basilica Cistern. This is an ancient underground chamber, built in the 6th century by Emperor Justinian, that once provided water to the Great Palace of Constantinople and other buildings in the city. We find the entrance on the other side of the street from the Hagia Sophia; surprisingly, there are not that many visitors yet. We grab our tickets and go down the stairs to marvel at the 336 marble columns arranged in 12 rows of 28, which support the cistern.

 

Pierwszym miejscem, które chcemy dziś odwiedzić jest Cysterna Bazyliki. Jest to starożytna podziemna komora, zbudowana w VI wieku przez cesarza Justyniana, która niegdyś dostarczała wodę do Wielkiego Pałacu Konstantynopola i innych budynków w mieście. Znajdujemy wejście po drugiej stronie ulicy od Hagia Sophia i o dziwo nie ma jeszcze zbyt wielu zwiedzających. Kupujemy nasze bilety i schodzimy po schodach, aby podziwiać 336 marmurowych kolumn, ułożonych w 12 rzędach po 28, które podtrzymują cysternę.

The columns are adorned with intricate carvings and add to the beauty and grandeur of the cistern. Many of them were salvaged from various ruined temples. Two of them have up-side down medusa heads at their base.

The cistern is filled with water and is supposedly home to a small fish population. A few pieces of contemporary art are scattered around the place, and different sets of lights change regularly, changing the whole atmosphere of the place. We walk around on the raised wooden platform, taking pictures and soaking in the atmosphere. Two hours later, we emerge on the surface again, ready for a cup of tea.

 

Niektóre kolumny są bogato zdobione. Wiele z nich zostało tu sprowadzonych z różnych zrujnowanych świątyń. Dwie z nich mają u podstawy odwrócone do góry nogami głowy meduz.

Cysterna jest wypełniona wodą, w której mieszka nieduża populacja ryb. Kilka dzieł sztuki współczesnej jest rozrzuconych po całym pomieszczeniu, a różne zestawy świateł zmieniają się regularnie, zmieniając całą atmosferę tego miejsca. Spacerujemy po podwyższonej drewnianej platformie, robiąc zdjęcia i chłonąc atmosferę. Dwie godziny później wynurzamy się na powierzchnię, gotowi na filiżankę herbaty.

Changdeokgung Palace (창덕궁) part 2

As we cross the Geumcheongyo (금천교), a spacious stone bridge noted for its symbolism of purification for those who traverse it, we arrive at the middle gate of Changdeokgung (창덕궁), known as the Jinseonmun (진선문). This gate features a single-story gablet roof with double eaves.

Upon entering Jinseonmun, Injeongmun (인정문) is located to the left (north) and Sukjangmun (숙장문) straight ahead (east).

These gates are interconnected, and the corridors between them create a trapezoidal yard. This area has historically served as a venue for various events and was also used by the king for interrogating or punishing criminals.

Przechodząc przez Geumcheongyo (금천교), przestronny kamienny most, będący symbolem oczyszczenia dla tych, którzy go przekraczają, docieramy do środkowej bramy Changdeokgung (창덕궁), znanej jako Jinseonmun (진선문). Ta brama ma jednopiętrowy dach szczytowy z podwójnym okapem.

Po przejściu przez Jinseonmun, widzmy dwie kolejne bramy: Injeongmun (인정문) - znajduje się po lewej (na północ), a Sukjangmun (숙장문) na wprost (wschód).

Bramy te są ze sobą połączone, a korytarze między nimi obrysowują trapezoidalny dziedziniec. Obszar ten historycznie służył jako miejsce różnych ceremonii i był również wykorzystywany przez króla do przesłuchiwania lub karania przestępców. 

Next, we proceed past Injeongmun (인정문), which leads to Injeongjeon (인정전), the hall where the king and his officials convened for important conferences. Injeongmun features a hipped roof, and its lower section includes a stylobate and stairs constructed from pole stones. A staircase is positioned in front of the king's eokan.

Originally built in 1418 during the reign of King Taejong, Injeongmun was later destroyed and subsequently reconstructed. The existing gate is believed to have been completed in 1745.

 

Następnie przechodzimy przez bramę Injeongmun (인정문), która prowadzi do Injeongjeon (인정전), sali tronowej, w której król i jego urzędnicy zbierali się na ważne konferencje. Brama Injeongmun ma czterospadowy dach, a jej dolna część obejmuje stylobat i schody zbudowane z kamieni słupowych. Schody znajdują się na wprost eokanu króla.

Pierwotnie zbudowana w 1418 roku za panowania króla Taejonga, brama Injeongmun została później zniszczona, a następnie odbudowany. Uważa się, że istniejąca brama została ukończona w 1745 roku.

Every palace features a main hall, adorned with decorations that symbolise the power and authority of the king. Injeongjeon served as the throne hall of Changdeokgung and was the venue for significant state affairs, including the coronation of new kings and the reception of foreign envoys. Originally constructed in 1405, the hall was rebuilt in 1610 following its destruction during the Japanese invasion of 1592, and again in 1804 after another fire.

Injeongjeon is supported by a high foundation stone placed on a wide, two-tiered platform known as Woldae, overlooking an expansive ceremonial courtyard. The building occupies 20 kan and is designed as a two-story structure, with an open interior that lacks partitions between the two levels. Its hipped roof features double eaves and a complex bracket system characteristic of late Joseon Dynasty architecture. The roof is adorned with representations of the oyat flower, a symbol of the imperial court and the Korean Empire, which is a species of plum blossom native to Korea.

Każdy pałac posiada główną salę, ozdobioną dekoracjami symbolizującymi władzę i autorytet króla. Injeongjeon służył jako sala tronowa Changdeokgung i był miejscem ważnych wydarzeń państwowych, w tym koronacji nowych królów i przyjmowania zagranicznych posłów. Pierwotnie zbudowana w 1405 roku, sala została przebudowana w 1610 roku po jej zniszczeniu podczas japońskiej inwazji w 1592 roku, a następnie ponownie w 1804 roku po kolejnym pożarze.

Injeongjeon jest podtrzymywany przez wysoki kamień fundamentowy umieszczony na szerokiej, dwupoziomowej platformie znanej jako Woldae, z widokiem na rozległy dziedziniec ceremonialny. Budynek zajmuje 20 kan i jest zaprojektowany jako dwupiętrowa konstrukcja z otwartym wnętrzem, w którym brakuje przegród między dwoma poziomami. Jego czterospadowy dach ma podwójne okapy i złożony system wsporników charakterystyczny dla architektury późnej dynastii Joseon. Dach jest ozdobiony przedstawieniami kwiatu oyat, symbolu dworu cesarskiego i Imperium Koreańskiego. Jest to gatunek śliwy pochodzącym z Korei.

On either side of the hall, corridors with roofs provide additional space. The courtyard features a clear pathway down the centre, reserved for the king, with stone markers (pumgyeseok - 품계석) on either side indicating where officials would stand according to their rank. Civil servants occupied the east side, while military officers stood to the west.

Po obu stronach budynku korytarze z dachami zapewniają dodatkową przestrzeń. Przez środek dziedzińca biegnie ścieżka zarezerwowaną dla króla, z kamiennymi znacznikami (pumgyeseok - 품계석) po obu stronach wskazującymi, gdzie urzędnicy powinni stać według ich rangi. Urzędnicy państwowi zajmowali wschodnią stronę, podczas gdy oficerowie wojskowi stali po zachodniej.

Inside, two gilded phoenixes are featured in the centre of the ceiling. The interior is decorated with yellow cloth, curtains, and lighting, while windows and doors have been upgraded from traditional paper to glass.

Behind the high central pillars stands the throne, and behind the throne a folding screen is featured, decorated with the traditional “Irwoloakdo” (이르월악도), depicting the sun, the moon, and the five peaks.  

And here we must conclude our visit, as the palace is closing for the night. However, we will certainly return to explore more in the future.

 

Wewnątrz, na środku sufitu, znajdują się dwa pozłacane feniksy. Wnętrze jest udekorowane żółtym materiałem, zasłonami i światlem, a w oknach i drzwiach tradycyjnego papier został zastąpiony szkłem.

Za wysokimi centralnymi filarami stoi tron, a za tronem znajduje się składany parawan, ozdobiony tradycyjnym „Irwoloakdo” (이르월악도), przedstawiającym słońce, księżyc i pięć szczytów.

I tutaj musimy zakończyć naszą wizytę, ponieważ pałac zamyka się już na noc. Na pewno tu jeszcze wrócimy w przyszłości.